Gijzenzele, een gemeente vol erfgoed

De bunkers

Bunker C16

Bunker Brielstraat – C 16

Oosterzele – deelgemeente Gijzenzele,
Brielstraat in de tuin van woning 45

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 511y

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het deel van het perceel grond waarop naderhand bunker C 16 werd opgericht stond oorspronkelijk onder grotere oppervlakte gekend als kadastraal perceel nummer 511 v en behoorde toe aan de heer Audomarus Vergaerde uit Gijzenzele.

Bij akte verleden op 2 maart 1935 ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent werd voormeld perceel grond verkocht aan de Belgische Staat.

Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen Bottelare te Merelbeke op 26 januari 1959 werd de grond met eropstaande bunker verkocht aan mevrouw Madeleine De Smet, weduwe in eerste huwelijk van de heer Audomarus Vergaerde en weduwe in tweede huwelijk van de heer Eduard De Coster, te Gijzenzele. 

Beschrijving van de bunker

Het betreft een gecementeerde bunker met twee schietgaten. De schietgaten zijn gecamoufleerd als twee ramen welke verborgen zaten achter luiken. De hoeken waren opgemetst en het metselwerk werd afgesloten met een “lanteau” . Het metselwerk was eveneens bepleisterd met cement. Daarboven werd een dakconstructie geplaatst met een licht hellend dak van ± 30°. Of de dakhelling in werkelijkheid geplaatst is, is niet zeker.

Beide kamers zijn voorzien voor de opstelling van enkel een Maximmitrailleur.

In tegenstelling tot de andere commandobunkers had deze bunker twee kamers met schietgaten. In de meeste andere commandobunkers was er maar een kamer voor mitrailleur. De andere kamer diende om kaartmateriaal op te hangen.

Aan de muren waren haken en rekken aanwezig.De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door het 6de Linieregiment. Het was waarschijnlijk de commandobunker van II/6. 

Bunker D17

Bunker Langestraat – D 17

Oosterzele   – deelgemeente Gijzenzele,
Langstraat   bij de woning 21

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 168/d/2

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het deel van het perceel grond waarop naderhand bunker D 17 werd opgericht stond oorspronkelijk onder grotere oppervlakte gekend als kadastraal perceel nummer 168/b/2 en behoorde toe aan 1/ de heer Jooris Van Durme te Merelbeke, 2/ de heer Emile Vandeputte te Merelbeke en 3/ mevrouw Marie Vandeputte te Merelbeke.

 

Bij akte verleden op 28 december 1934 ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent werd voormeld perceel grond verkocht aan de Belgische Staat.

 

Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen Bottelare te Merelbeke op 22 april 1960 werd de grond met eropstaande bunker verkocht aan de echtgenoten Julianus Van Durme-De Bruycker Joanna te Gijzenzele.

Beschrijving van de bunker

De bunkers die de letter ‘D’ voor hun volgnummer kregen, staan allemaal achter de eerste linie. Op het grondgebied van Gijzenzele staat slechts één bunker van die categorie. Die ‘D’- bunkers kwamen pas in actie indien het vooraan tot een doorbraak was gekomen zodat aanvallers aanstalten maakten om door de linie te sluipen. Het betreft een gecementeerde bunker met één schietgat. Het metselwerk was eveneens bepleisterd met cement. Daar rond waren enkele lagen stenen gemetseld met daarop houten planken. Deze bunkers was gecamoufleerd als stal bij een bestaande hoeve.

De kamer was voorzien voor de opstelling van enkel een Maximmitrailleur.

Aan de muren waren haken en rekken aanwezig. De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door het 5de Linieregiment. Na de mei-dagen deed de bunker dienst als bietenkelder bij de bestaande achterliggende boerderij.

Bunker AV12

Bunker Wetterse steenweg – Av 12

Oosterzele   – deelgemeente Gijzenzele, 

Wetterse steenweg in de tuin van woning 39

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 284

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het deel van het perceel grond waarop naderhand bunker Av 12 werd opgericht stond oorspronkelijk onder grotere oppervlakte gekend als kadastraal perceel nummer 284d en behoorde toe aan de heer Carolus Verstraeten te Gavere.


Bij akte verleden op 2 maart 1935 ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent werd voormeld perceel grond verkocht aan de Belgische Staat.


Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen Bottelare te Merelbeke op 15 april 1960 werd de grond met eropstaande bunker verkocht aan de mevrouw Laura Verstraeten te Wuustwezel.

Beschrijving van de bunker

Deze bunker was net zoals de Av 11 gedeeltelijk ommuurd en verder afgewerkt met planken.

De Av 12 is waarschijnlijk niet gebouwd conform de plannen. Deze bunker was voorzien van een koepel, waardoor er een zeer groot vermoeden bestaat dat er geen dakconstructie werd geplaatst.

Zoals de andere bunkers bestaat ook deze uit twee kamers; maar deze zijn niet met elkaar verbonden en hebben een afzonderlijke ingang.

De ene kamer was een kamer voor het plaatsen van een c 47 mm kanon; de andere kamer voor het opstellen van een mitrailleur met achteraan de kamer een koepel.

Aan de muren waren haken en rekken voorzien. De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door de 13de compagnie van het 6de Linieregiment en bestond uit een sectiechef, twee stukoversten, twee laders en twee schutters.

Bunker AV11

Bunker Wetterse steenweg – Av 11

Oosterzele   – deelgemeente Gijzenzele, 

Wetterse steenweg in de tuin van woning 19

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 335 f

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het deel van het perceel grond waarop naderhand bunker Av 11 werd opgericht stond oorspronkelijk onder grotere oppervlakte gekend als kadastraal perceel nummer 293a en behoorde toe aan 1/ de heer Prosper Vermeulen te Lochristi, 2/ mevrouw Juliana Vermeulen te Lochristi, 3/ de heer Josephus Vermeulen te Lochristi, 4/ de heer Paulus Vermeulen te Gent, 5/ mevrouw Marie Vermeulen te Lochristi, 6/ mevrouw Anna Vermeulen te Deinze, 7/ mevrouw Madeleine Vermeulen te Sint Amandsberg, 8/ de heer Petrus Vermeulen te Lochristi, 9/ mevrouw Leontina Vermeulen te Oost Rozebeke, 10/ Germana Vermeulen te Gent en 11/ mevrouw Cecilia Vermeulen te Lochristi.

 

Bij akte verleden op 4 april 1935 ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent werd voormeld perceel grond verkocht aan de Belgische Staat.

 

Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen Bottelare te Merelbeke op 20 maart 1959 werd de grond met eropstaande bunker verkocht aan de echtgenoten Albert De Buck-De Clercq Maria te Wetteren.

 

Beschrijving van de bunker

Het betreft een gecementeerde bunker met twee schietgaten. De bunker was ommuurd tot een bepaald hoogte. Nadien was

hij afgewerkt met houten planken. Hij was in werkelijkheid gecamoufleerd als een stal. Vandaar uit ook de verwijzing in militaire rapporten naar de “Schaapstalbunker”.

 

Binnenin bevinden zich twee kamers welke met elkaar verbonden zijn. Beide kamers zijn voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleur. Daarnaast was er

ook een voorziening voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.

 

Aan de achterkant van de tweede kamer was een metalen koepel.

 

Aan de muren waren haken en rekken voorzien. De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door de 13de compagnie van het 6de

Linieregiment en bestond uit een sectiechef, twee stukoversten, twee laders en twee schutters.

Bunker AV10

Bunker Gijzenzelestraat – Av 10

Oosterzele   – deelgemeente Gijzenzele, 

Gijzenzelestraat kruispunt Wetterse steenweg

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 342e

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het perceel met hierop bunker Av 10 vormt een kadastraal geheel.

 

Het perceel behoorde in oorsprong tot familie Van De Weghe – Van Den Berghe Emmanuel.

 

Op 7 januari 1936 wordt een akte verleden bij het toenmalige kantoor der Registratie en Domeinen te Bottelare. Deze akte vermeld een perceel grond dat verkocht wordt aan de Belgische Staat. Op 8 december 1960 wordt de grond terug verkocht aan de familie De Sutter.

Beschrijving van de bunker

Het betreft een uitzonderlijke bunker binnen het ganse TPG. Enerzijds heeft deze bunker een nooduitgang en anderzijds werd deze bunker ingegraven in de heuvelrug van de

vroegere molen – heden wordt deze locatie nog altijd “Gijzelmolen” genoemd.

Deze molen verdween in 1931 – op 2de Pinksteren brandde hij af bij een hevig onweer (officiële reden).

 

‘Av’ is de afkorting van ‘avancé’ of ‘vooruitgeschoven’. Het is een bunker die meer vooraan werd ingeplant om zijn oorlogsrol beter te kunnen vervullen, het lager

liggend terrein goed observeren en onder schot nemen. De bunker heeft twee schietgaten en is gecamoufleerd met Tirools gebochelde.

 

De ingang van de bunker is eveneens speciaal. De bunker, in tegenstelling tot de meeste bunkers, geen ingang via een trap naar beneden, maar had zijn ingang via de

molenberg. Door middel van klimijzers kon men dan de bunker betreden.

 

De beide kamers in de bunker zijn voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleur. Daarnaast was er ook een voorziening voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.

 

In de tweede kamer zat de nooduitgang.

 

De buitenmuur van de bunker was op die plaats maar een halve steen dik. Aan de binnenkant zaten ijzeren profielen die langs een smalle gleuf aan de bovenkant

verwijderd konden worden. Het muurtje kon men met een ijzeren profiel of de kolf van een geweer wegstampen.

 

Aan de muren waren haken en rekken voorzien. De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken

plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door de 13de compagnie van het 6de Linieregiment

en bestond uit een sectiechef, twee stukoversten, twee laders en twee schutters.

 

In 1962 werd er door het toenmalige EBES een elektriciteitscabine gebouwd juist voor de

schietgaten (grijs model). Later in de jaren 90 werd de cabine vervangen door een groen exemplaar.

 

Momenteel werd de cabine op vraag van het genooschap verplaatst naast de bunker.

Bunker A38

Bunker Schoolstraat – A 38

Oosterzele   – deelgemeente Gijzenzele, 

Schoolstraat   tussen woningen 49 en 53

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 511y

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het deel van het perceel grond waarop naderhand bunker A 38 werd opgericht stond oorspronkelijk onder grotere oppervlakte gekend als kadastraal perceel nummer 220 en behoorde toe aan de heer Remi Eeckhout te Gijzenzele.

 

Bij akte verleden op 9 maart 1935 ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent werd voormeld perceel grond verkocht aan de Belgische Staat.

 

Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen Bottelare te Merelbeke op 31 december 1962 werd de grond met eropstaande bunker verkocht aan de heer Ernest Eeckhout en mevrouw Denise Eeckhout, beiden te Wetteren, elk voor de onverdeelde helft.

Beschrijving van de bunker

Het betreft een gecementeerde bunker met twee schietgaten. De schietgaten zijn gecamoufleerd als twee ramen welke verborgen zaten achter luiken. De hoeken waren opgemetst en het metselwerk werd afgesloten met een “lanteau” . Het metselwerk was eveneens bepleisterd met cement. Daarboven werd een dakconstructie geplaatst met een licht hellend dak van ± 30°. Of de dakhelling in werkelijkheid geplaatst is, is niet zeker.

Beide kamers zijn voorzien voor de opstelling van enkel een Maximmitrailleur.

In tegenstelling tot de andere commandobunkers had deze bunker twee kamers met schietgaten. In de meeste andere commandobunkers was er maar een kamer voor mitrailleur. De andere kamer diende om kaartmateriaal op te hangen.

Aan de muren waren haken en rekken aanwezig.De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door het 6de Linieregiment. Het was waarschijnlijk de commandobunker van II/6. 

Bunker A37

Bunker   Kerkstraat – A 37

Oosterzele   – deelgemeente Gijzenzele, K

Kerkstraat tussen woningen 21 en 23

Kadastraal:   Oosterzele, 6de afdeling   Gijzenzele – sectie A nr 486 d   en e

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het deel van het perceel grond waarop naderhand bunker A 37 werd opgericht stond oorspronkelijk onder grotere oppervlakte gekend als kadastraal perceel nummer 486a en behoorde toe aan de heer Raymond de Vliegher uit Vorst.

 

Bij akte verleden op 9 maart 1935 ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent werd voormeld perceel grond verkocht aan de Belgische Staat.

 

Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen Bottelare te Merelbeke op 13 april 1960 werd de grond met eropstaande bunker verkocht aan mevrouw Maria Keymeulen, weduwe van de heer Oscar De Schaepmeester, te Gijzenzele.

 

Heden is de grond en bunker eigendom van de familie Hertegonne – Roggeman.

Beschrijving van de bunker

Het betreft een gecementeerde bunker met twee schietgaten. De schietgaten zijn gecamoufleerd als twee ramen welke verborgen zaten achter luiken.

De hoeken waren opgemetst en het metselwerk werd afgesloten met een “lanteau” . Het metselwerk was eveneens bepleisterd met cementlaagje. Daarboven werd een dakconstructie geplaatst met een licht hellend dak van ± 30°.

Binnenin bevinden zich twee kamers welke met elkaar verbonden zijn.

Beide kamers zijn voorzien voor de opstelling van Maximmitrailleur. Daarnaast was er ook een voorziening voor de opstelling van een Hotchkiss- of Coltmitrailleur.

Aan de muren waren haken en rekken voorzien. De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door de 13de compagnie van het 6de Linieregiment en bestond uit een sectiechef, twee stukoversten, twee laders en twee schutters

Bunker A36

Bunker Kerkstraat – A 36

Oosterzele – deelgemeente Gijzenzele,
Kerkstraat naast woning nr 37

Kadastraal: Oosterzele, 6de afdeling  Gijzenzele – sectie A nr 484/b/2

Bronnen: Bruggehoofd Gent door Erik Janssen en het ministerie van financien Comité tot aankoop.

Oorsprong van eigendom 

Het  perceel waarop naderhand bunker A 36 werd opgericht bestond oorspronkelijk uit delen van de percelen met nummers 483bis en 484bis, enerzijds de toegang tot de bunker  en anderzijds de grond met de bunker erop.


Het volledige perceel grond met kadastraal nummer 483bis was eigendom van de heer Edmond Haelterman en het volledige perceel grond met kadastraal nummer 484bis was in onverdeeldheid eigendom van 1/ de heer Richard De Sutter, 2/ de heer Honoré De Sutter, 3/ juffrouw Romanie De Sutter, 4/ de heer Gustaaf De Zutter en 5/ de heer Silvijn De Sutter.


De respectievelijke verkoopaktes van deze innemingen aan de Belgische Staat werden verleden ten overstaan van de Ontvanger der Registratie en Domeinen te Gent, voor het perceel 483bis op 31 december 1934 en voor het perceel 484bis op 4 maart 1935.


Beide aankopen door  de Belgische Staat geschiedden  voor de noodwendigheden van ’s lands verdediging.


Ingevolge akte verleden op het kantoor der Registratie en Domeinen te Bottelare op 20 december 1962 werden beide percelen grond met bunker verkocht aan de echtgenoten  André De Sutter-De Smet Cecile.

Beschrijving van de bunker

De bunker is voorzien van twee schietgaten. Verder werden de schietgaten voorzien van als vensters beschilderde houten of metalen luiken.

 

De hoeken waren opgemetst in bakstenen metselwerk en werden afgesloten met een  “lanteau”.  Het metselwerk was eveneens bepleisterd met een cementlaagje. Daarboven werd een dakconstructie geplaatst met een licht hellend dak van ± 30°.

 

In tegenstelling tot de plannen is de bunker toegankelijk via een sas dat bereikbaar was met klimijzers in plaats van de voorziene trappen. Binnenin bevinden zich twee kamers welke met elkaar verbonden zijn.

 

Beide kamers  beschikten over een Chardome-affuit voor de opstelling van een Maximmitrailleur. Maar voor de opstelling van een Hotchkiss- en coltmitrailleur was de Chrdome niet geschikt. Men voorzag de bunkers van een ander dispositief. Aan weerszijden van het schietgat werden twee betonnen sokkels gebouwd met bovenaan uitsparingen waarin een van inkepingen voorziene houten blok werd geplaatst. Hierin werden de voorste poten van de mitrailleur geplaatst.

 

Aan de muren waren haken en rekken voorzien. De haken voor het aanhangen van allerlei materiaal zoals helm en rugzak. De rekken waren ijzeren haken waarop een eiken plank werd gelegd. Op deze plak werden de kogelbanden gelegd. Tijdens de slag om Gijzenzele was de bunker bemand door de 13de compagnie van het 6de Linieregiment en bestond uit een sectiechef, twee stukoversten, twee laders en twee schutters. 

Plannen van de bunker

Het blootleggen van de funderingen zorgt ervoor dat de hoek perfect kan heropgemetst worden – foto’s 2009.

De ingang van de bunker. Geen trappen maar klimijzers – foto’s 2009 Foto’s Dirk De Ganck.

de letter “R” – repère – merkstreep, een granaatwerpgat en de ingangen voor de kabels